dinsdag 31 januari 2017

Tsss, tssss, tssss, gaat het echt zo snel?


Vorige week naar een keynote van Ruud Veltenaar geweest: Stop stealing dreams: live better, help more, wonder often. Deze trendwatcher/filosoof/spreker schetste een vergaand, mooi en zeer uitdagend beeld van de toekomst van het onderwijs.
Ik voelde me op momenten erg persoonlijk aangesproken, want zo zei hij: "Als je je niet kunt verbinden met de aandienende toekomst, als je dat niet kunt, kun je je dan wel verbinden met kinderen?"
Kan ik me wel verbinden met de aandienende toekomst? Tijdens zijn keynote kwam ik er achter dat ik van een aantal vergaande ontwikkelingen op het gebied van technologie en daarmee internationale samenwerking niet op de hoogte ben en waar hij aan het begin van zijn keynote voor waarschuwde overkwam mij ook: ik dacht ook wel stiekem: "Tsss, tsss, tsss, gaat het echt al zo snel, is het al zover?" En hoe ga ik er dan nu voor zorgen dat ik op de hoogte blijf, zodat ik me in die zin kan verbinden met de aandienende toekomst? En dus met mijn leerlingen?
Zelf denk ik ook dat het je verbinden met de aandienende toekomst ook te maken heeft met het vormen van een visie op hoe jij die aandienende toekomst zou willen inzetten voor een betere wereld, iets waar Ruud ook mooie beelden van schetste, van onderwijs dat leerlingen opleidt tot personen die sociaal, ecologisch en financieel van meerwaarde kunnen zijn voor anderen, leerinstellingen die opleiden tot sociaal ondernemerschap.
Ik betrap mezelf er echt wel op dat ik denk: "In wat voor wereld leven wij en wat voor toekomst hebben mijn kinderen?", dat zijn echt niet altijd positieve gedachten.
Als ik denk aan de maatschappelijke opdracht van het onderwijs denk ik dat deze echt ligt in wat Veltenaar daar zei: opleiden tot mensen die van meerwaarde zijn voor anderen en niet alleen in economisch opzicht, maar vooral ook in sociaal en ecologisch opzicht. Ik denk ook dat de grenzen van de maatschappelijke opdracht van de school opgerekt mogen worden, waarmee onderwijs misschien wel minder een instituut wordt maar meer een levensinstelling...ik zeg maar wat. Ik kan de woorden voor mijn gedachten nog niet precies vinden.


zondag 29 januari 2017

Final Quest 1: Een wereldburger die een leven lang leert.

Na de helpende feedback van teammaatje Mirjam en nog heel wat lezen en denken is dit mijn de invulling van mijn individuele quest 1! Door de feedback van Mirjam ben ik nog eens goed gaan zitten voor de onderbouwing van de trend en de gevolgen hiervan,  met name voor de drijvende krachten. Zelf heb ik overigens ook feedback gegeven op de analyse van teammaatje Laura. Het lezen van haar analyse heeft me geholpen bij het verder invullen van de gevolgen/relevantie voor de hele onderwijssector.

Ik ben mijn individuele quest begonnen door vooral te kijken naar de toekomst van de leeftijdsgroep waar ik in het primair onderwijs mee werk en naar de ontwikkelingen op de school waar ik nu werk. Wat vertelt het heden van deze school mij over de toekomst en over de te kiezen trend? Daarnaast heb ik gekeken naar wat de gekozen trend en de drijvende krachten betekenen voor het onderwijs in het algemeen en voor mijn eigen situatie in het bijzonder.

Heden
Wat ik op onze school bemerk is niet nieuw en verrassend, maar het is wel essentieel wanneer het gaat om 'het komen tot leren'. Mijn collega’s en ik bemerken dat het leren van kennis en vaardigheden pas echt goed kan gebeuren, wanneer we ook op een prettige manier met elkaar om gaan, we ons verbonden voelen met elkaar. Daarnaast bemerken we ook dat er veel maatschappelijke problemen de school in komen. En of het nu binnen de grenzen van de maatschappelijke verantwoordelijkheid van de school ligt of niet (Turkenburg), we ervaren dat we er niet om heen kunnen. De leerling komt als geheel naar school, niet enkel als 'lerende' en bij dat geheel horen ook de cultureel/maatschappelijke problemen waar hij of zij mee te maken heeft.
Als school hebben we de pedagogische visie: it takes a village to raise a child. Door de globalisering bestaat die village, of kan in ieder geval bestaan uit meer dan alleen de wijk of stad waarin een kind opgroeit. Door de digitalisering, informatisering, snelle en vergaande technologische ontwikkeling en lage transportkosten kunnen we ons op een makkelijke manier verbinden de hele wereld.
De visie van verbondenheid komt ook tot uiting in De Vreedzame School die wij willen zijn. Sociale vaardigheden en burgerschap nemen hierbij een belangrijke plaats in. Burgerschap begint natuurlijk in het klein, in je eigen omgeving, maar doordat we steeds meer connected zijn met de hele wereld, zal burgerschap een meer mondiaal karakter krijgen. Ons verbonden voelen met de rest van de wereld past binnen onze school!
Kijkend naar gebeurtenissen op onze school, kies ik voor de trend GLOBALISERING, die onder andere in rapporten van het OECD (2008, 2013, 2016) als in adviezen van de PO raad (z.d.)(daarin benoemd als internationalisering), als tijdens het gastcollege van Anje Ros wordt benoemd. 

Globalisering
Het NCDO (2012) beschrijft globalisering (ook wel mondialisering genoemd) als de toename van internationale relaties en stromen op allerlei gebied, zoals kapitaal, mensen, goederen ideeën en culturen. Hierdoor zijn steeds meer mensen, bedrijven, gebieden en landen met elkaar verbonden geraakt. Zij maken hierdoor nu deel uit van een samenhangend wereldsysteem. Transnationale organisaties houden zich bezig met problemen en oplossingen op wereldniveau, zoals gevolgen van klimaatverandering en de vluchtelingenproblematiek (NCDO, 2012). Problemen op wereldniveau, zoals hierboven benoemd, stoppen niet bij de landsgrenzen en maken een gezamenlijke aanpak noodzakelijk. Samen met het feit dat mensen zich steeds makkelijker kunnen verplaatsen en het economische belang van de internationale handel, maakt het aannemelijk dat globalisering een trend is die zal aanhouden (OECD, 2016).
Toch is het met de huidige ontwikkelingen in de wereld,  met als voorbeelden de verschuiving van de economische macht naar opkomende economieën als China en Inda, de Brexit en het meer nationalistische beleid dat de vers gekozen president van Amerika graag zou willen doorvoeren, nog onzeker hoe de globalisering zich verder zal ontwikkelen en of de gevolgen vooral positief (zoals samenwerking, vergaande kennisdeling, gezamenlijke aanpak problemen), dan wel negatief (zoals verlies van controle bijvoorbeeld over de migrantenstroom, het groter worden van verschillen tussen arm en rijk en het toenemen van negatieve gevolgen voor het klimaat. In plaats van samenwerking zou globalisering ook kunnen leiden tot “minder ordening, meer competitie en machtspolitiek (Brouwers, 2016). Zal er een stevige tegenbeweging plaatsvinden, waarbij muren juist weer opgebouwd gaan worden en er meer sprake van regionalisering zal zijn? En welke gevolgen zou dit dan kunnen hebben voor het meest gemondialiseerde land: Nederland (Bouman, 2016).
Welke gevolgen heeft de globalisering voor het onderwijs?
Het OECD (2008, 2013, 2016) beschrijft in haar rapporten "Trends shaping eductaion" verschillende gevolgen van globalisering voor het onderwijs, zoals:
- Problemen op wereldniveau, zoals het klimaat en verdeling van rijkdom en armoede, waarbij het  
  zoeken naar oplossingen de landgrenzen overschrijdt en waarbij de vraag rijst of lerenden hier
  voldoende van op de hoogte zijn en of in het onderwijs betrokkenheid gestimuleerd moet worden.
- Migratie: lerenden krijgen steeds meer te maken met cultureel diverse omgevingen (zowel online,
  als offline, zowel in de leerinstelling, als buiten de leerinstelling).
- Wereldwijde economie: door de wereldwijde markt is er een toegenomen concurrentie. Landen
   moeten innovatief zijn om hun positie te behouden. Het onderwijs zal daarom de creativiteit bij
   lerenden moeten voeden. Wereldwijde markt en internationalisatie vragen ook om andere
   vaardigheden van de lerende en werkende die aansluiten op het werken in internationale
   omgevingen.
- Kenniseconomie: voor een land  betekent dit dat kennis het belangrijkste is voor economische   groei en welvaart. Voor het onderwijs betekent dit onderwijs hoger op de politiek agenda staan en     
  dat scholen hun lerenden voldoende moeten voorbereiden op de concurrerende kenniseconomie en     samenleving

De uitdaging voor het onderwijs ligt dan ook op meerdere vlakken, met wellicht andere accenten per sector. Voor alle sectoren geldt dat zij de taak hebben ervoor te zorgen dat lerenden zich kunnen ontwikkelen op een dusdanige wijze dat zij zich staande kunnen houden in de (toekomstige) maatschappij. Het betreft hier het ontwikkelen van vaardigheden verbonden met creativiteit en innovatie, zoals kritisch denken, probleemoplossend vermogen, samenwerking en ict-vaardigheden. Deze vaardigheden zijn nodig om de technologische ontwikkelingen bij te houden alsook om in te kunnen spelen met en om te kunnen gaan met  het gegeven dat we in steeds grotere mate in verbinding staan met de hele wereld (Bellanca & Brandt, 2010).
Eveneens is het belangrijk dat leerlingen/studenten in een zo vroeg mogelijk stadium verantwoorde keuzes leren maken, zodat zij beter zijn voorbereid op de toekomst waarin dit veelvuldig van hen gevraagd zal worden (Van der Hoek, 2010). Ze krijgen namelijk meer vrijheid om hun eigen leven in te richten, omdat door de globalisering het lokale netwerk minder sterk wordt. Hierdoor zal er meer aandacht zijn voor de eigen ik in een groter netwerk. 
Er ligt voor het onderwijs ook een uitdaging op het gebied van internationalisering. De onderwijsraad (z.d.) stelt dat: “In een steeds meer globaliserende wereld is het van belang om oog te hebben voor de internationale context van onderwijs”.  Kennis over andere landen en over de positie van Nederland in de wereld was en is van groot belang. Daar komt bij dat Nederland in toenemende mate met andere landen concurreert op de wereldmarkt, ook als het gaat om het aanbieden van opleidingen. De Onderwijsraad vindt dat internationalisering daarom een vanzelfsprekend onderdeel moet zijn van het onderwijs. Het vraagt om kennisdeling, overleg en samenwerking tussen de onderwijssectoren. Het is volgens de Onderwijs raad van belang dat internationalisering steviger verankerd wordt in kerndoelen, examenprogramma’s en kwalificatiedossiers. Versterking van de beheersing van vreemde talen en sectoroverstijgende leerlijnen voor Engels en voor wereldoriëntatie horen hier ook bij. Verder betekent internationale mobiliteit ook dat behaalde leerprestatie vergelijkbaar zijn over nationale grenzen heen. Dit heeft gevolgen voor curricula- en diploma-afstemming.

Gekeken naar het heden van de school waar ik werk en de gevolgen van globalisering voor het onderwijs kies ik voor de volgende drijvende krachten: burgerschap en een leven lang leren.
Burgerschap
In 2012 formuleerde de onderwijsraad het doel van burgerschap als “Jongeren leren functioneren, vanuit eigen idealen, waarden en normen, in een pluriforme, democratische samenleving,
en bij hen het vermogen ontwikkelen aan deze samenleving een eigen bijdrage te (willen) leveren”.
Globalisering heeft tot gevolg dat lerenden in de toekomst steeds meer te maken krijgen met een grote diversiteit aan nationaliteiten en culturen. Dit komt enerzijds doordat meer open grenzen en goedkoper transport het zich bewegen buiten de eigen landsgrenzen vereenvoudigt. Anderzijds zorgen technologische ontwikkelingen ervoor dat we steeds meer in verbinding staan met de hele wereld. Daarnaast leven de lerenden in een wereld waar grenzen vervagen en de wereld steeds kleiner of meer dichtbij lijkt te zijn. Landen en ook burgers ondervinden van de gevolgen van problemen, waarvan de oplossing een wereldwijde aangelegenheid is of in ieder geval zou moeten zijn. Veltenaar (2015), gaat nog een stap verder als het gaat om (wereld)burgerschap. Volgens hem vindt er een verschuiving plaats binnen de traditionele machten en wordt de samenleving de nieuwe meest dominante machtsfactor. Daarbij zijn mensen nodig met de bagage en overtuiging dat zij alleen en meer nog samen met anderen de wereld kunnen veranderen ten opzichte van hoe deze nu is. Het onderwijs zou in zijn ogen mensen moeten opleiden tot personen die sociaal, ecologisch en financieel van meerwaarde kunnen zijn voor anderen. Dit toekomstbeeld van burgers past bij de omschrijving burgerschap door het SLO. Het begeleiden van lerenden in het ontwikkelen van burgerschap op wereldniveau draagt bij aan ontwikkelen van kennis, vaardigheden en een houding die nodig zijn voor een actieve rol in de eigen leefomgeving en in de wereldwijde samenleving (SLO, z.d.). Een actieve betrokkenheid en bijdrage aan het oplossen van wereldwijde maatschappelijke problemen maakt hier ook deel van uit. Het OECD rapport (2013) beschrijft ook eventuele gevolgen van de trend kenniseconomie, welke sterk verbonden is met de trend globalisering, namelijk meer nadruk op ‘zachte’ vaardigheden als betrokkenheid, beoordelingsvermogen, intuïtie, ethiek, inspiratie, vriendelijkheid en fantasie. Vaardigheden die ook bij de ontwikkeling van burgerschap van belang zijn, wanneer de lerende moet leren omgaan en samenwerken met anderen personen, die andere culturen en nationaliteiten. Schnabel, et al. (2016) geeft in het eindadvies Ons onderwijs2032 aan dat “scholing het proces van individualisering versterkt, maar in de eenentwintigste eeuw ook tot taak heeft de integratie van het individu in de samenleving en het besef van maatschappelijke verantwoordelijkheid te stimuleren. Persoonsvorming en burgerschapsvorming moeten als taken van het onderwijs bijdragen aan het ontstaan van sociale en culturele samenhang in een steeds pluriformer wordende samenleving.” In haar verkenning van de maatschappelijk opdracht van scholen, concludeert Turkenburg (2010) dat burgerschap meer centraal zou moeten staan in het VO dan in het PO. Ik denk echter met alles waar ook jonge leerlingen in het basisonderwijs via tv, internet, sociale media en gewoon in hun dagelijks leven mee te maken krijgen, (wereld) burgerschap ook in het PO een belangrijke plaats zou moeten innemen.
Ik heb voor de extremen wereldburgerschap en regionaal burgerschap gekozen, omdat nog onzeker is wat de trend globalisering ons gaat brengen in de toekomst. Door tegentrends als nationalisering, toenemende competitie en machtspolitiek  en’ bescherming’ van eigen burgers  zou de wereldwijde verbondenheid een andere invulling kunnen krijgen.

Een leven lang leren
Om voorbereid te zijn op een toekomst waarin iemand meerdere functies op de arbeidsmarkt vervult, moeten burgers goed zijn opgeleid én hun kennis en vaardigheden blijven ontwikkelen (Onderwijsraad, z.d.). Lerende zullen dus een leven lang moeten blijven leren om te kunnen functioneren in een geglobaliseerde wereld. In die wereld, neemt het tempo waarin de arbeidsmarkt verandert snel toe. Globalisering, robotisering en technologische ontwikkelingen stellen steeds andere en hogere eisen aan de vaardigheden van werkenden.. Beleidsmakers zijn er dan ook steeds meer op gericht om een  even lang leren te bevorderen (CBS, 2016).
Volgens de Onderwijsraad is een van de functies van een leven lang leren een sociaal-culturele en persoonlijke functie: “mensen leren niet alleen voor hun arbeidsloopbaan, maar ook om zich in algemene zin te blijven ontwikkelen”. Deze functie sluit goed aan bij burgerschap.
Een leven lang leren begint al op de basisschool met de 21st century skills, waarin onder andere de vaardigheden samenwerken, communiceren, sociaal-culturele vaardigheden, kritisch en creatief denken en probleem oplossen zijn opgenomen. Ook in het advies van Ons Onderwijs 2032 wordt over dit soort vaardigheden, hier ‘vakoverstijgende vaardigheden genoemd’ gesproken. Volgens het advies hebben leerlingen deze nodig om in de maatschappij te kunnen functioneren, ter ondersteuning van een leven lang leren en de vorming van hun persoonlijkheid.
Binnen de drijvende kracht een leven lang leren heb ik voor wat betreft de extremen gekozen voor de dimensie ‘sociale structuur’ van leren: alleen leren aan de ene kant en samen (met en in een groep leren aan de andere kant (Bottema, 2012). De trend globalisering staat natuurlijk samenwerken en daarmee samen leren voor. De tegentrends, zoals hierboven beschrijven, in combinatie met vergaande technologische ontwikkelingen zouden er ook toe kunnen leiden dat er veel makkelijker vanuit huis, geïsoleerd van de wereld om je heen, geleerd kan worden.

Advies voor mijn team 
Ik zou mijn Big Five team adviseren deze trend te kiezen. Hoewel ik vind dat er meerdere zeer interessante trends zijn voor het onderwijs (dat werd mij extra duidelijk tijdens de pitches, waar sommige teams met verrassende en interessante keuzes kwamen), vind ik de trend globalisering en daarmee de gezamenlijke verantwoordelijkheid die wij als mensen dragen voor deze wereld wel het meest interessant en belangrijk. De vraag hoe het onderwijs ervoor gaat zorgen dat zij mensen gaan opleiden die zoals Ruud Veltenaar zegt ‘tot personen die de bagage en overtuiging hebben dat zij alleen en meer nog samen met anderen de wereld kunnen veranderen en van meerwaarde kunnen zijn voor anderen’, vind ik de grootste uitdaging voor het onderwijs.





donderdag 26 januari 2017

Quest 1: Een wereldburger die een leven lang leert Part 2

Hoi Mirjam,

Hieronder zie je hoever ik tot nu toe ben gekomen. In het weekend ga ik hier nog mee aan de slag. Ik heb nog meerder bronnen met invalshoeken die ik nog graag wil verwerken, maar daar ben ik nu nog niet aan toegekomen. Ik zou het heel fijn vinden als je op onderstaande in ieder geval al feedback wilt geven. Ook mijn toekomstscenario's zijn vanwege tijdgebrek nog erg beperkt...Alvast bedankt!
(oh ja bronvermelding is ook nog niet zoals het hoort, je ziet wel vaak de link naar de bron)

Na het lezen over allerlei trends in rapporten van het OECD, Horizon reports, adviezen van de PO-raad, een technologiekompas van Kennisnet, het advies van Ons Onderwijs 2032 en nog veel meer artikelen waar ik al doorklikkend op terecht kwam, ben ik nu toe aan het samenstellen en onderbouwen van mijn toekomstscenario's.

Voor mijn individuele quest kijk ik vooral naar de toekomst van de leeftijdsgroep waar ik in het primair onderwijs mee werk en ik kijk ook de school waar ik nu werk. Wat vertelt het heden van deze school over de toekomst? Welke gebeurtenissen op deze school leiden mij naar belangrijke trends en drijvende krachten?

Kijkend naar gebeurtenissen op onze school, kies ik voor de trend GLOBALISERING, die zowel in rapporten van het OECD als in adviezen van de PO raad (dan benoemd als internationalisering), als tijdens het gastcollege van Anje Ros wordt benoemd. 
Wat ik op onze school bemerk is niet nieuw en verrassend, maar het is wel essentieel wanneer het gaat om 'het komen tot leren'. Ik en mijn collega's bemerken dat het leren van kennis en vaardigheden pas echt goed kan gebeuren, wanneer we ook op een prettige manier met elkaar om gaan, we ons verbonden voelen met elkaar. Daarnaast bemerken we ook dat er veel maatschappelijke problemen de school in komen. En of het nu binnen de grenzen van de maatschappelijke verantwoordelijkheid van de school ligt of niet (Turkenburg), we ervaren dat we er niet om heen kunnen. De leerling komt als geheel naar school, niet enkel als 'lerende' en bij dat geheel horen ook de cultureel/maatschappelijke problemen waar hij of zij mee te maken heeft.
Als school hebben we de pedagogische visie: it takes a village to raise a child. Door de globalisering bestaat die village, of kan in ieder geval bestaan uit meer dan alleen de wijk of stad waarin een kind opgroeit. Door de digitalisering, informatisering, snelle en vergaande technologische ontwikkeling en lage transportkosten kunnen we ons op een makkelijke manier verbinden de hele wereld.
De visie van verbondeheid komt ook tot uiting in De Vreedzame School die wij willen zijn. Sociale vaardigheden en burgerschap nemen hierbij een belangrijke plaats in. Burgerschap begint natuurlijk in het klein, in je eigen omgeving, maar doordat we steeds meer connected zijn met de hele wereld, zal burgerschap een meer mondiaal karakter krijgen. Ons verbonden voelen met de rest van de wereld past binnen onze school!

Het NCDO (2012) beschrijft globalisering (ook wel mondialisering genoemd) als de toename van internationale relaties en stromen op allerlei gebied, zoals kapitaal, mensen, goederen ideeën en culturen. Hierdoor zijn steeds meer mensen, bedrijven, gebieden en landen met elkaar verbonden geraakt. Zij maken hierdoor nu deel uit van een samenhangend wereldsysteem. Transnationale organisaties houden zich bezig met problemen en oplossingen op wereldniveau, zoals gevolgen van klimaatverandering en de vluchtelingenproblematiek .https://www.ncdo.nl/artikel/dossier-globalisering. Problemen op wereldniveau, zoals hierboven benoemd, stoppen niet bij de landsgrenzen en maken een gezamenlijke aanpak noodzakelijk. Samen met het feit dat mensen zich steeds makkelijker kunnen verplaatsen en het economische belang van de internationale handel, maakt het aannemelijk dat globalisering een trend is die zal aanhouden. http://www.keepeek.com/Digital-Asset-Management/oecd/education/trends-shaping-education-2016_trends_edu-2016-en#page11
Toch is het met de huidige ontwikkelingen in de wereld, zoals de Brexit en de verkiezing van Trump in Amerika, nog onzeker hoe de globalisering zich verder zal ontwikkelen. Zal er een stevige tegenbeweging plaatsvinden, waarbij weer muren juist weer opgebouwd gaan worden en er meer sprake van regionalisering zal zijn, zoals in dit artikel bescheven wordt: http://www.volkskrant.nl/opinie/mondialisering-is-een-grotere-uitdaging-dan-terrorisme~a4373930/ En welke gevolgen zou dit dan kunnen hebben voor het meest gemondialiseerde land: Nederland!? https://fd.nl/economie-politiek/1177197/weg-met-de-globalisering-weg-met-onszelf

Welke gevolgen heeft de globalisering voor het onderwijs?
Het OECD beschrijft in haar rapporten "Trends shaping the future" verschillende gevolgen van globalisering voor het onderwijs, zoals:
- Problemen op wereldniveau, zoals het klimaat en verdeling van rijkdom en armoede, waarbij het  
  zoeken naar oplossingen de landgrenzen overschrijdt en waarbij de vraag rijst of lerenden hier
  voldoende van op de hoogte zijn en of in het onderwijs betrokkenheid gestimuleerd moet worden
- Migratie: lerenden krijgen steeds meer te maken met cultureel diverse omgevingen (zowel online,
  als offline, zowel in de leerinstelling, als buiten de leerinstelling).
- Wereldwijde economie: door de wereldwijde markt is er een toegenomen concurrentie. Landen
   moeten innovatief zijn om hun positie te behouden. Het onderwijs zal daarom de creativiteit bij
   lerenden moeten voeden. Onderwijsinstelling zijn nu nog erg nationaal geöriënteerd. Zij moeten
   zich meer internationaal gaan oriënteren (internationale curricula, internationale samenwerking op
   alle niveaus, bestuur/docent/student). Wereldwijde markt en internationalisatie vragen ook om
   andere vaardigheden van de lerende en werkende die aansluiten op het werken in internationale
   omgevingen.

Gekeken naar de gevolgen voor het onderwijs, voortvloeiende uit de trend globalisering en de gebeurtenissen bij ons op school kies ik voor de volgende drijvende krachten:
BURGERSCHAP
EEN LEVEN LANG LEREN

BURGERSCHAP
Globalisering heeft tot gevolg dat lerenden in de toekomst steeds meer te maken krijgen met een grote diversiteit aan nationaliteiten en culturen. Daarnaast leven de lerenden in een wereld waar grenzen vervagen en de wereld steeds kleiner of meer dichtbij lijkt te worden. Landen en ook burgers ondervinden van de gevolgen van problemen, waarvan de oplossing een wereldwijde aangelegenheid is of in ieder geval zou moeten zijn.
Het begeleiden van lerenden in het ontwikkelen van burgerschap op wereldniveau draagt bij aan ontwikkelen van kennis, vaardigheden en een houding die nodig zijn voor een actieve rol in de eigen leefomgeving en in de wereldwijde samenleving (SLO, z.d.). Een actieve betrokkenheid en bijdrage aan het oplossen van wereldwijde maatschappelijke problemen maakt hier ook deel van uit.
Het OECD rapport (2013) beschrijft ook eventuele gevolgen van de trend kenniseconomie (welke ook zorg voor een groter belang van globalisering), die ook goed aansluiten bij het ontwikkelen van burgerschap, namelijk meer nadruk op ‘zachte’ vaardigheden als betrokkenheid, beoordelingsvermogen, intuïtie, ethiek, inspiratie, vriendelijkheid en fantasie? Wanneer de lerende moet omgaan met een andere culturen en nationaliteiten binnen een team
Sinds 2006 hebben scholen wettelijk de taak om aandacht te schenken aan burgerschap. Door de ontwikkeling van burgerschap op te nemen in de opdracht aan scholen is getracht “een gemeenschappelijk en gedeeld perspectief van jonge mensen op de bijdrage die zij als burgers (ongeacht hun etnische of culturele achtergrond) aan de samenleving kunnen leveren” te bevorderen.
https://www.onderwijsraad.nl/upload/documents/publicaties/volledig/verder-met-burgerschap-in-het-onderwijs.pdf(nog afmaken)

EEN LEVEN LANG LEREN
Om voorbereid te zijn op een toekomst waarin iemand meerdere functies op de arbeidsmarkt verult, moeten burgers goed zijn opgeleid én hun kennis en vaardigheden blijven onteikkelen (Onderwijsraad)
Het tempo waarin de arbeidsmarkt verandert neemt snel toe. Globalisering, robotisering
en technologische ontwikkelingen stellen steeds andere en hogere eisen aan de vaardigheden van
werkenden. Om voorbereid te zijn op een toekomst waarin iemand meerdere functies op de 
arbeidsmarkt vervult in zijn of haar leven, moeten burgers goed zijn opgeleid én hun kennis en 
vaardigheden blijven ontwikkelen. Beleidsmakers zijn er dan ook steeds meer op gericht om een
leven lang leren te bevorderen (Ministerie van OCW, 2014; 2015a; Onderwijsraad,
2015).https://www.cbs.nl/NR/rdonlyres/91764504-7090-4800-A3A4-
2A1CBEA27BFD/0/2016eenlevenlanglereninNederland.pdf
Globalisering is één van de factoren, naast technologisering, informatisering en andere, die het voor individuen noodzakelijk maken te investeren in ten minste een voldoende startkwalificatie. Een dergelijke startkwalificatie zich op meer moeten richten dan op inzetbaarheid op korte termijn. 2002a).https://www.onderwijsraad.nl/upload/documents/publicaties/volledig/leren_in_een_kennissamenleving.pdf

Mijn voorlopige, nog zeer gebrekkige😊sjabloon

zondag 22 januari 2017

How to......toekomstscenario?

Na vorige week inspirerend gewerkt te hebben aan het bedenken van de drijvende krachten voor ons groepstoekomstscenario...zit ik nu best wel vast in het beschrijven en onderbouwend van de drijvende krachten en trends voor mijn individuele toekomstscenario. Voor mij was al duidelijk dat de drijvende krachten zouden zijn: (wereld)burgerschap en een leven lang leren, twee drijvende krachten die goed bij mijn school in het po passen.
Maar om daar nou een mooi verhaal bij te schrijven....laat staan alvast de toekomstscenario's te bedenken...Dit luipaard heeft al zijn snelheid en gewiekstheid verloren lijkt het wel.
Maar goed, ik heb nu ook weer niet in een boom liggen luieren. Ik ben al aan het lezen geslagen, met name over globalisering (de trend die ik koppel aan het wereldburgerschap) en wat dit voor het onderwijs inhoudt. In de trendanalyses van het OECD (2008, 2013 en 2016) komt globalisering steeds weer terug en is ook duidelijk terug te zien wat de vraagstukken hieromtrent voor het onderwijs zouden kunnen zijn.
Dit is wat ik tot nu toe heb opgeschreven (het behoeft nog flink wat geschaaf en aanvulling, maar met ons team hebben we afgesproken het ontwikkelingsproces op de blog te laten zien, dus hier de rauwe versie☺):
Globalisering
Globalisering, in de zin dat mensen ‘hun wereld vergroten’ is zo oud als de mensheid. In de geschiedenis zien we dat mensen altijd naar nieuwe gebieden zijn getrokken. De trend globalisering waar ik voor heb gekozen in mijn trendanalyse is van recentere aard en is vooral sinds de jaren ’80 een invloedrijke ontwikkeling. Internationalisering en neoliberalisering van de economie, de sterk groeiende informatietechnologie, technologische vooruitgang en migratie zijn belangrijke drijfkrachten voor de globalisering. http://www.dewereldmorgen.be/blogs/lievendecauter/2013/10/29/globalisering-voor-beginners
Met deze globalisering (ook wel mondialisering genoemd) wordt de toename van internationale relaties en stromen op allerlei gebied, zoals kapitaal, mensen, goederen, ideeën, en culturen bedoeld. Hierdoor zijn steeds meer mensen, bedrijven, gebieden en landen met elkaar verbonden geraakt. Zij maken daardoor nu deel uit van een samenhangend wereldsysteem. Transnationale organisaties houden zich bezig met problemen en oplossingen op wereldniveau. Denk hierbij aan het, bestrijden van problemen rondom klimaatverandering (NCDO, 2012). https://www.ncdo.nl/artikel/dossier-globalisering. Problemen op wereldniveau, zoals de genoemde klimaatverandering, maar ook het actuele vluchtelingenprobleem stoppen niet bij de landsgrenzen en maken het aannemelijk dat globalisering een trend is die zal aanhouden. Mensen kunnen zich steeds vrijer en goedkoper verplaatsen tussen verschillenden landen en ook de internationale handel zijn factoren die ervoor zorgen dat globalisering een trend is die zomaar gestopt kan worden.   http://www.keepeek.com/Digital-Asset-Management/oecd/education/trends-shaping-education-2016_trends_edu-2016-en#page11
Toch is het verloop van deze trend nog onzeker te noemen, gebeurtenissen als Brexit en de overwinning van Trump bij de Amerikaanse verkiezingen maken dit duidelijk, maar ook de verschuiving van markten die leidend zijn op economisch gebied (China, India). http://www.volkskrant.nl/opinie/mondialisering-is-een-grotere-uitdaging-dan-terrorisme~a4373930/
Voor ons kleine Nederland, met zijn grote handelsgeest is de globalisering van groot belang geweest. Het is inmiddels het meest geglobaliseerde land! https://fd.nl/economie-politiek/1177197/weg-met-de-globalisering-weg-met-onszelf
Globalisering is van invloed op onderwijs en zorgt voor verschillende vraagstukken, zoals te lezen is in de rapporten Trends Shaping Education 2008, 2013 en 2016 van het OECD. Het vraagstuk en daarmee de drijvende kracht, waar ik voor onze school naar wil kijken is: wereldburgerschap
Waarom vind ik drijvende kracht belangrijk voor onze school?
- Vanuit onze onderwijsvisie: it takes a village to raise a child. Deze village is inmiddels een global village geworden en bestaat uit meer dan alleen de wijk. In de village hebben we allemaal de verantwoordelijkheid zorg te dragen voor elkaar. Wij maken deel uit van de village die zorgt voor de kinderen bij ons op school. Maar wereldburgerschap vraagt ook van ons dat wij de village zijn kinderen in de hele wereld. Dat we onze leerlingen leren hoe zij zich verbonden kunnen voelen met de rest van de wereld past binnen onze visie.
Daarnaast zorgt de globalisering ervoor dat we in de toekomst steeds meer te maken krijgen met (nog) meer verschillende culturen en achtergronden op onze school. Samen moet we in de village zorgen voor onze kinderen en dit vereist sociaal-culturele vaardigheden, zoals ook benoemd in de 21st century skills.
- Vanuit De Vreedzame School, waar wij op onze school aan werken. Burgerschap neemt hierin een belangrijke plaats in. Burgerschap begint natuurlijk in het klein, in je eigen omgeving, maar door  de digitalisering en vergaande technologieën, vrijer en goedkoper reizen, zijn onze leerlingen makkelijker en vaker verbonden met de wereld. Het is daarom van belang dat zij ook leren wat burgerschap inhoudt wanneer je niet alleen burger bent van Nederland, maar ook van Europa en de hele wereld. In dat kader is het ook belangrijk dat leerlingen leren hoe zij als wereldburger verantwoordelijkheid kunnen dragen voor of bij kunnen dragen aan oplossingen voor problemen op wereldniveau, zoals klimaatverandering.

Ik denk bij wereldburgerschap nu aan twee verschillende assen:
actief<-----------wereldburgerschap---------------->passief

regionaal burgerschap<---------------burgerschap------------------->wereldburgerschap

De onderste as heeft te maken met de tegentrend van globalisering. Ik zou nu nog niet weten waar ik voor moet kiezen en ook niet of dit überhaupt wel goede assen zijn.

Morgen eerst maar eens met mijn team de toekomstscenario's voor onze groepsopdracht bedenken en vasstellen en dan weer verder met bovenstaande en de as 'een leven lang leren'...

woensdag 18 januari 2017

Leerlingen en de toekomst

"Je moet leerlingen niet voorbereiden op hun toekomst, maar bereid ze voor op het creëren van hun eigen toekomst." - Jan Faas -


dinsdag 17 januari 2017

Global citizenship


En nog een link naar een onderzoek over Nederlanders & de wereld.

Meet Po, toekomstige leerling in het po

Gisteren met 7 medestudenten uit het po een empathymap gemaakt van een leerling in het jaar 2030.
Best een uitdaging hoor. Want het verwacht out of the box denken: hoe zijn leerlingen in 2030: wat denken, zien, horen, voelen, doen, zeggen ze dan? Hoe erg zijn leerlingen dan veranderd ten opzichte van nu? Of is met name de omgeving veranderd? Mijn gevoel hierbij was: we verwachten heel veel vooruitstrevende vaardigheden van kinderen: ik mis het kind zijn! En misschien is dat wel de toekomst: een kind dat steeds minder kind is? Is dat erg? Is dat een soort van evolutie? En hoe zal dat dan zijn voor kinderen die niet zo makkelijk mee komen? Heel interessant om daar samen over te denken en praten. Volgens de docenten hadden we nog meer uit de box mogen denken.
2030...dat is nog maar 13 jaar te gaan: zou ons onderwijs zo snel mee kunnen/gaan veranderen? Daar ben ik heel benieuwd naar!


Is het alweer 20.45 uur?

Is het alweer 20.45 uur? Dat dacht ik gisteren toen ik met ons Big Five team bezig was met onze eerste stappen op het pad van toekomstscenario's maken. De tijd was voorbij gevlogen tijdens het brainstormen over de drijvende krachten die we in ons scenariosjabloon wilden gaan gebruiken. De eerste as van een leven lang formeel leren, naar een leven lang informeel leren, daar waren we vrij snel over eens en over uit. Daarna nog op een zoek naar een spannende tweede as. Superleuk en verrassend proces was dat, waarbij we via vrij associëren via de woorden creatief, banaan, geen rechte lijn, obesitas/dik/dun/dieet en puur natuur en nog veel meer andere associaties uitkwamen op de as globalisering: zorgen voor jezelf en zorgen voor de wereld.
Ook erg leuk dat de trends die ik zelf al gespot had voor mijn eigen onderwijs nu ook terugkomen in ons groepsopdracht.Ik ga nu wel proberen voor mijn eigen onderwijs andere invalshoeken te vinden.



maandag 16 januari 2017

Uitdagingen van de toekomst al aanwezig in het (MLI)-heden

http://www.bloovi.be/nieuws/detail/jan-rotmans-we-leven-niet-in-een-tijdperk-van-verandering-maar-in-een-verandering-van-tijdperk?platform=hootsuite

Wat een interessant artikel! Wat een uitdaging: contra-intuïtief denken en handelen in een periode van chaos en stabiliteit. Zoiets als LA-4 weten te volbrengen in de laatste periode van je MLI-opleiding 😁

zaterdag 14 januari 2017

Een wereldburger die een leven lang leert Part 1

Twee trends waarvan ik denk dat ze belangrijk zullen zijn voor het onderwijs van de toekomst zijn:
een leven lang leren en globalisering.
De eerste trend is makkelijker terug te vinden in de trendanalyses die ik tot nu toe heb gelezen, het wereldburgerschap is meer gefragmenteerd terug te vinden en is in meerdere trends zichtbaar, zoals het bewegen van bevolkingen (immigratie om verschillende redenen), globalisering maar ook de vergaande digitalisering en mogelijkheden van de virtuele wereld die de wereld buiten (en zelfs de ruimte) heel dichtbij brengt.


woensdag 11 januari 2017

How to - trendanalyse??

Hoe ga ik nu om met die trendanalyses? Ik lees het rapport van de OECD "Vormgevende trens binnen het onderwijs" uit 2008 en wordt overladen met trends. Ook al dateert het uit 2008, de trends die daarin beschreven worden zijn nog zo actueel! De trends die beschreven worden zijn dan ook trends die zich langzaam ontwikkelen en voltrekken. Er zijn trends waarvan het karakter sinds 2008 wel veranderd is. De trend 'bevolkingen in beweging' is door de vluchtelingencrisis wel heel erg duidelijk voelbaar en zichtbaar geworden. De redenen waarom deze vluchtelingen naar ons land komen hebben een ander karakter dan de redenen van immigranten zoals beschreven in het rapport.
Het is interessant om te bekijken of dit ook de consequenties van deze trend voor het onderwijs verandert? Of dat het ook nog consequenties van een andere aard heeft?

Maar even terug naar 'hoe ga ik om met die trendanalyses'. Wat vind ik bijvoorbeeld belangrijke en interessante trends voor ons onderwijs?
Wereldwijde uitdagingen
- Wereldwijde uitdagingen met betrekking tot het milieu
Op weg naar een nieuw economisch landschap
- Kennisintensieve diensteconomieën
De veranderende wereld van werk en banen
- Vrouwen aan het werk (natuurlijk!)
De lerende samenleving
- Onderwijsprestaties (datadriven)
ICT- De volgende generatie
- De digitale revolutie
- Het groeiende wereldwijde web
Sociale verbanden en waarden
- Minder sociale interactie?
- Veranderende waarden
Duurzame welvaart
- Stijgende ongelijkheid

Dat zijn er nogal wat en er zijn er nog veel meer. Want als ik kijk naar technologische trends kan ik het lijstje nog wat langer maken. Hoe ga ik hier uit kiezen? Eerst maar eens wat leeswerk verrichten.
En wat zijn drijvende krachten? In de toekomstverkenning "De toekomst tegemoet"van het CPB wordt geschreven over de drijvende krachten demografie, technologie, economie en ecologie. Maar ook vergrijzing en individualisering kunnen drijvende krachten zijn.  Een drijvende kracht ligt ten grondslag aan de verwachte trend. Maar een drijvende kracht kan ook uit een trend voortkomen....

En dan zijn er ook nog tegentrends of tegenbewegingen, zoals in dit artikel duidelijk wordt:
https://www.groene.nl/artikel/google-klas#Hoe moet die balans tussen het leren van kennis en vaardigheden en de inhoud van die kennis en vaardigheden dan bepaald worden? Oftewel: is wat we als belangrijk zien voor de toekomst wel te realiseren? Kunnen wij dat als mensen dat wel bijhouden? Dan spreken ze over winnaars en verliezers. Hoe snel gaat die ontwikkeling? Evolueren wij als mensen en hoe kennis wordt opgebouwd in ons brein wel voldoende snel mee? Kunnen er uiteindelijk wel winnaars zijn? Zijn wij overgeleverd aan al deze trends of hebben wij ook nog een keuze om een tegenreactie te geven?

Wow, ja, dat kwam zomaar bij me op😁😁. Spannend LA, dit!

dinsdag 10 januari 2017

What the ** is PERMA

In mijn vorige bericht stond een plaatje waarin staat wat je met gamification kan bereiken. In dit plaatje staat de term PERMA. Geen idee wat dit is, dus even opgezocht.
PERMA staat voor
Positive emotions
Engagements
positive Relationships
Meaning
Accomplishments
Vijf factoren die volgens Martin Seligman bijdragen aan ons welzijn (niet zozeer aan ons geluk, maar aan ons welzijn...). Seligman heeft jarenlang een binnen de positieve psychologie de Authentic Happiness theory verkondigd, maar is tot nieuwe inzichten gekomen en heeft nu de Well-being theory ontwikkeld. In deze laatste theorie is het doel meer het groeien en floreren van mensen in plaats van de levensvoldoening vergroten. Dat groeien en floreren gebeurt door de PERMA factoren te vergroten.
Interessante theorie! En ik denk dat gamification deze factoren zeker in zich kan dragen.
Lees meer via deze link


LA4 dus...

LA-4 dus. De inhoud "de maatschappelijke context" vind ik superinteressant, veel zin om me daar in te verdiepen en er meer over te leren. De vorm "gamification" ik weet eerlijk gezegd echt niet wat ik daar van vind of ga vinden. Daar zal ik het eerst voor moeten ervaren. Eigenlijk is dit helemaal niet zo eerlijk gezegd, want ik heb natuurlijk wel een eerste gevoel en dat is helemaal niet zo enthousiast...echt eerlijk gezegd dus. Waar hem dat in zit? Dat kan ik niet zo 1.2, 3 zeggen. Gut-feeling? Is het de competitie: kan ik daar wel in mee? wil ik daar wel in mee? en als ik er wel in mee wil, hoe ga ik me dan voelen als het niet lukt? Wow, wat een spel brekende gedachten! Je ziet het: ik zit gewoon al in dat spel!
Laat ik nu maar gewoon het Avontuur aan gaan, al die spel brekers overboord gooien en het spel spelen...

't is maar een spelletje hè😀

maandag 9 januari 2017

Terug op het blognest

Na een LA3 blogpauze (simpelweg geen tijd gehad om te bloggen), ben ik, nu LA4 is gestart, weer terug op dit blognest. Ik vind het al een uitdaging om uit te vinden of het me dit LA gaat lukken om te blijven bloggen.

En ook nog bloggen op een nieuw nest!

Volg de link: Let's play this game together: spot-on!

Ik moet nog uit zien te vinden of ik de berichten van deze blog kan linken aan die op de Big Five blog....